เจาะลึกเทคนิคละลายอาหารแช่แข็ง (Thawing) ให้ได้คุณภาพในภาคอุตสาหกรรมอาหาร
อาหารแช่แข็งถือเป็นหนึ่งในองค์ประกอบสำคัญของห่วงโซ่อุปทานในอุตสาหกรรมอาหาร ไม่ว่าจะเป็นวัตถุดิบเนื้อสัตว์ ผักผลไม้ อาหารสำเร็จรูป หรือวัตถุดิบเฉพาะทางสำหรับบางกลุ่มธุรกิจที่ใช้วัตถุดิบแช่แข็งในการประกอบอาหาร เนื่องจากวัตถุดิบแช่แข็งมีข้อดีหลายประการ เช่น ยืดอายุการเก็บรักษา และช่วยลดของเสียจากการเน่าเสียก่อนนำมาใช้งาน
ดังนั้นการละลายของแช่แข็งหรือที่เรียกว่า “Thawing” จึงเป็นหนึ่งในขั้นตอนที่สำคัญในโรงงานผลิตอาหารที่ไม่ใช่แค่การนำวัตถุดิบแช่แข็งออกมาทำการละลายน้ำแข็งเพียงเท่านั้น แต่ต้องอาศัยถึงความเข้าใจในเรื่องอุณหภูมิเป็นอย่างดี เพื่อไม่ให้เกิดการเจริญเติบโตของเชื้อจุลินทรีย์ที่อาจก่อให้เกิดอันตรายต่อผู้บริโภค และไม่ทำให้เนื้อสัมผัสหรือรสชาติของวัตถุดิบและอาหารเปลี่ยนไปนั่นเอง
กระบวนการละลายอาหารแช่แข็ง (Thawing) คืออะไร?
“Thawing” คือ กระบวนการหลอมละลายอาหารแช่แข็ง (Frozen Food) เพื่อคืนรูปหรือกลับสู่สภาพเดิมให้พร้อมรับประทานหรือพร้อมนำไปใช้งานต่อ โดยกระบวนการให้ความร้อนหรือเพิ่มอุณหภูมิแก่ผลิตภัณฑ์แช่เยือกแข็ง เพื่อทำให้ผลึกน้ำแข็งละลายและกลับคืนสู่สภาพเดิมก่อนนำไปบริโภคหรือแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์อื่นต่อไป โดยไม่ทำให้โครงสร้างหรือคุณภาพของอาหารเปลี่ยนแปลงไป ซึ่งยังคงรสชาติ เนื้อสัมผัส และลดความเสี่ยงต่อการปนเปื้อนเพื่อความปลอดภัยต่อผู้บริโภคโดยเฉพาะอย่างยิ่งในภาคอุตสาหกรรมอาหาร
ทำไมการละลายอาหารแช่แข็งถึงสำคัญในสายการผลิต
การละลายอาหารแช่แข็งเป็นขั้นตอนที่มีบทบาทอย่างมากในการกำหนดคุณภาพของวัตถุดิบ รวมถึงผลิตภัณฑ์อาหารและเครื่องดื่มที่ผลิตออกมาในขั้นตอนสุดท้าย หากละลายของแช่แข็งไม่ถูกวิธีย่อมส่งผลต่อคุณภาพของอาหารโดยตรงทั้งเนื้อสัมผัสและรสชาติ อีกทั้งยังเสี่ยงต่อการปนเปื้อนของอาหารที่อาจทำให้จุลินทรีย์เจริญเติบโตขึ้นมาระหว่างการละลายน้ำแข็งจนส่งผลต่อความปลอดภัยอาหาร (Food Safety)
ไม่เพียงเท่านั้นการละลายอาหารแช่แข็งที่ไม่ถูกต้องยังทำให้สูญเสียวัตถุดิบที่เสื่อมสภาพและใช้งานไม่ได้จนต้องทิ้ง หรือวัตถุดิบไม่ผ่านเกณฑ์คุณภาพจนเพิ่มต้นทุนแก่ธุรกิจในการจัดหาวัตถุดิบใหม่ ตลอดจนอาจส่งผลต่อความน่าเชื่อถือของคู่ค้าและผู้บริโภค รวมถึงมาตรฐานในการผลิตของธุรกิจและอุตสาหกรรมอาหารอีกด้วย
เทคนิคละลายอาหารแช่แข็งที่ใช้ในอุตสาหกรรมอาหาร
ในภาคอุตสาหกรรมอาหารการละลายของแช่แข็ง (Thawing) ต้องอาศัยกระบวนการที่มีประสิทธิภาพและปลอดภัย เพื่อรักษาคุณภาพของวัตถุดิบ ป้องกันการปนเปื้อน และสอดคล้องกับมาตรฐานความปลอดภัยด้านอาหาร โดยเทคนิคการละลายอาหารแช่แข็งในอุตสาหกรรมอาหารสามารถแบ่งออกเป็นหลายวิธี ดังนี้
- การละลายน้ำแข็งในสภาพบรรยากาศ (Thawing in Air)
การนำอาหารแช่แข็งออกมาวางไว้ในห้องที่มีการควบคุมอุณหภูมิ โดยทั่วไปจะไม่เกิน 18°C เพื่อให้ความเย็นกระจายตัวและค่อย ๆ เปลี่ยนสถานะจากอาหารแช่แข็งคืนสู่สภาพเดิม ข้อดีคือไม่ต้องลงทุนในอุปกรณ์ละลายอาหารแช่แข็ง แต่ใช้เวลานานและมีความเสี่ยงต่อการเจริญเติบโตของเชื้อจุลินทรีย์ที่ผิวนอกของอาหารได้ - การละลายน้ำแข็งโดยการใช้พัดลมเป่า (Air Blast Thawing)
การพัฒนาต่อจากการละลายน้ำแข็งในอากาศแบบทั่วไปเพื่อลดเวลาให้สั้นลง โดยมีการใช้พัดลมเป่าลมเพื่อเร่งให้ความเย็นค่อย ๆ กระจายออกและช่วยลดเวลาในการละลายของอาหารแช่แข็ง โดยจะต้องควบคุมอุณหภูมิของลมเป่าให้สม่ำเสมอและทั่วถึง เพื่อไม่ให้บางส่วนละลายไม่เท่ากัน - การละลายน้ำแข็งโดยการใช้น้ำ (Immersion Thawing)
วิธีที่นิยมใช้ในโรงงานอุตสาหกรรมอาหาร โดยการนำอาหารแช่แข็งที่บรรจุในถุงสุญญากาศหรือห่อพลาสติกไปแช่น้ำหรือฉีดพ่นน้ำที่มีอุณหภูมิไม่เกิน 18°C และมีระบบน้ำไหลเวียน (Flowing Water Thawing) ตลอดเวลาเพื่อช่วยเร่งในการถ่ายเทความร้อน - การละลายน้ำแข็งโดยการสะดุ้งน้ำร้อน
เทคนิคการละลายของแช่แข็งที่ใช้ในแบบครัวเรือน โดยการสะดุ้งน้ำร้อนหรือการนำวัตถุดิบที่ถูกแช่แข็งมาผ่านน้ำร้อนในระยะเวลาอันสั้นเพียงไม่กี่วินาที ซึ่งวิธีนี้จะช่วยให้เกล็ดน้ำแข็งที่เกาะบนผิวละลายเร็วโดยไม่ทำลายเซลล์ของวัตถุดิบ และยังคงช่วยคงรสชาติ สี และคุณภาพของเนื้อสัมผัสไว้ได้ดี เหมาะสำหรับการเตรียมก่อนแปรรูปหรือปรุงอาหารต่อ - การละลายน้ำแข็งโดยการใช้กระแสไฟฟ้า (Electrical Method)
วิธีละลายของแช่แข็งโดยใช้ความร้อนจากกระแสไฟฟ้าโดยตรง ด้วยการนำแผ่นโลหะ 2 แผ่นซึ่งต่อกับวงจรไฟฟ้ากำลังประมาณ 5,000 วัตต์ ประกบเข้ากับผลิตภัณฑ์อาหารแช่แข็งที่แช่อยู่ในน้ำ ซึ่งกระแสไฟจะทำให้น้ำแข็งละลายจากภายในสู่ภายนอกได้อย่างรวดเร็ว ซึ่งทำให้ของแช่แข็งกลับสู่สภาพเดิมได้เร็วกว่าการใช้น้ำถึง 3 เท่า - การละลายน้ำแข็งโดยการใช้ไมโครเวฟ (Microwave Heating)
การอาศัยความร้อนที่เกิดขึ้นจากช่วงความถี่ของคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าจากพลังงานไมโครเวฟในการกระตุ้นโมเลกุลน้ำภายในวัตถุดิบทำให้เกิดความร้อนจากภายในสู่ภายนอก ซึ่งเป็นวิธีการที่รวดเร็วแต่อาจมีต้นทุนค่าเครื่องจักรที่สูงและต้องควบคุมเวลาอย่างแม่นยำเพื่อไม่ให้อาหารบางส่วนสุกเกินไป
รู้จัก “Smart Thawing” นวัตกรรมการละลายน้ำแข็งยุคใหม่
ในยุคที่เทคโนโลยีเข้ามามีบทบาทสำคัญในอุตสาหกรรมอาหาร และไม่หยุดนิ่งที่จะพัฒนากระบวนการต่าง ๆ ให้ล้ำหน้ายิ่งขึ้น จึงเกิดแนวทางการละลายน้ำแข็งอย่างชาญฉลาดที่เรียกว่า “Smart Thawing” ขึ้นมา ซึ่งเป็นกระบวนการละลายน้ำแข็งด้วยนวัตกรรมต่าง ๆ เพื่อช่วยเพิ่มประสิทธิภาพในการทำละลายให้วัตถุดิบยังคงมีคุณภาพและลดความเสี่ยงต่อการปนเปื้อน เช่น
- Physical Field-Assisted Thawing: การใช้สนามแม่เหล็กไฟฟ้า (Electromagnetic Field) หรือคลื่นความถี่สูง (Microwave Thawing) เพื่อกระจายความร้อนได้อย่างทั่วถึงและรวดเร็ว โดยสามารถลดระยะเวลาในการละลายน้ำแข็งได้ถึง 30-50% เมื่อเทียบกับวิธีการแช่น้ำ (Immersion Thawing)
- Ultrasound Thawing: การละลายอาหารแช่แข็งโดยการใช้คลื่นเสียงความถี่สูง เพื่อช่วยคลายโครงสร้างของผลึกน้ำแข็งในเนื้อเยื่ออาหารแช่แข็งโดยที่ไม่ทำลายคุณภาพของอาหาร
- Smart Predictive Method: ระบบพยากรณ์การละลายน้ำแข็งที่แม่นยำโดยการใช้ Finite Element Modeling (FEM) เพื่อคาดการณ์พฤติกรรมของความร้อนในผลิตภัณฑ์ ช่วยให้ผู้ผลิตสามารถประเมินความเสี่ยงและคาดการณ์เวลาที่ใช้ในการทำละลายของแช่แข็งได้ดียิ่งขึ้นกว่าเดิม
ข้อมูลอ้างอิง: Food Focus Thailand (2025). เทคโนโลยีแช่เยือกแข็งและการทำละลายอัจฉริยะเพื่อคุณภาพอาหารที่เหนือกว่า. จาก, https://www.foodfocusthailand.com/eBook/229/mobile/index.html#p=36
“Veggie Industry” บริการจัดหาวัตถุดิบผักผลไม้แช่แข็งเพื่ออุตสาหกรรมอาหาร
ไม่เพียงเท่านั้นในภาคอุตสาหกรรมอาหารการเลือกใช้วัตถุดิบอาหารแช่แข็งที่มีคุณภาพสูงตั้งแต่ต้นทางจึงเป็นอีกหนึ่งปัจจัยที่ไม่ควรมองข้ามนอกจากการทำการละลายน้ำแข็ง (Thawing) เพื่อให้วัตถุดิบที่นำมาใช้งานยังคงคุณภาพ และสามารถผลิตได้อย่างต่อเนื่องและสม่ำเสมอ
Cogistics เราจึงพร้อมตอบโจทย์ความต้องการด้านวัตถุดิบเพื่อการผลิตในภาคอุตสาหกรรมอาหารด้วยบริการ “Veggie Industry” ระบบจัดหาวัตถุดิบผักและผลไม้แช่แข็ง (IQF) มากกว่า 100 ชนิด ให้พร้อมเข้าไลน์ผลิตในระดับอุตสาหกรรมได้ตลอด 365 วันไม่มีขาดส่ง ตั้งแต่ในปริมาณหลักตันขึ้นไป
ด้วยการใช้องค์ความรู้ในการบริหารจัดการห่วงโซ่อุปทาน (Supply Chain Management) สำหรับภาคอุตสาหกรรมอาหารตั้งแต่กระบวนการต้นน้ำจนถึงปลายน้ำ พร้อมเป็นส่วนหนึ่งที่ช่วยให้การผลิตของคุณราบรื่น มีเสถียรภาพ และรักษามาตรฐานได้อย่างยั่งยืน
คลิกดูเพิ่มเติมสำหรับ: รวมวัตถุดิบ ผักแช่แข็ง-ผลไม้แช่แข็ง จาก Veggie Industry กว่า 100 ชนิด เพื่ออุตสาหกรรมอาหาร ได้ที่นี่!
สามารถสอบถามเพิ่มเติมได้ที่ช่องทาง
Call: 02-328-6638
Line Official: @cogistics
Facebook: Cogistics Co., Ltd.
Email: salesorder@cogistics.co.th
แล้วมาร่วมเป็นส่วนหนึ่งกับเรา Cogistics เพื่อนคู่คิดธุรกิจอุตสาหกรรมอาหาร