Food Waste vs Food Loss ต่างกันอย่างไร? ทำไมธุรกิจอาหารยุคใหม่ต้องใส่ใจ

หลายคนคงคุ้นเคยกับคำว่า “Food Waste” หรือ “ขยะอาหาร” กันเป็นอย่างดี เพราะเป็นเรื่องที่คนทั่วโลกต่างให้ความสนใจและช่วยกันรณรงค์ลดปัญหานี้ลง แต่คุณรู้หรือไม่ว่าปริมาณขยะอาหารที่ถูกทิ้งในแต่ละวันกว่า 1.3 พันล้านตันต่อปีนั้นไม่ได้มาจากแค่การทานอาหารไม่หมด หรือของหมดอายุก่อนรับประทานเพียงเท่านั้น

แต่ยังมาจากการ “การสูญเสียอาหาร” หรือ “Food Loss” ตั้งแต่การผลิตต้นทางของธุรกิจและอุตสาหกรรมอาหาร ไม่ว่าจะการคัดเลือกวัตถุดิบที่ไม่ได้มาตรฐานทิ้ง หรือการจัดเก็บสินค้าที่ไม่มีคุณภาพ ซึ่งเกี่ยวข้องกับกระบวนการตั้งแต่ต้นน้ำไปจนถึงปลายน้ำของห่วงโซ่อาหาร (Food Chain) จนเกิดปริมาณขยะจำนวนมหาศาลขึ้นบนโลกใบนี้

ซึ่งปัญหาทั้งสองอย่างนี้ส่งผลกระทบใหญ่หลวงต่อโลกของเรา ไม่ว่าจะเป็นการสิ้นเปลืองทรัพยากรธรรมชาติ ไปจนถึงปัญหาการปล่อยก๊าซเรือนกระจกจากขยะอาหารที่ส่งผลให้เกิดภาวะโลกร้อน (Global Warming) เพราะฉะนั้นแล้วการเข้าใจความแตกต่างระหว่าง Food Waste vs Food Loss จึงเป็นเรื่องสำคัญที่ไม่ใช่แค่สำหรับผู้บริโภคทั่วไปเท่านั้น แต่โดยเฉพาะในธุรกิจอาหารยุคใหม่ที่ต้องใส่ใจต่อสิ่งแวดล้อมมากกว่าเดิม

เพราะเมื่อเรารู้ว่า Food Waste และ Food Loss คืออะไร ก็จะช่วยให้ทุกฝ่ายมองเห็น “ต้นตอของปัญหา” ได้ชัดขึ้นและร่วมกันลดขยะอาหารที่ไม่ใช่แค่การทิ้งให้น้อยที่สุด แต่คือการดูแลตั้งแต่ต้นทางการผลิตจนถึงปลายทางของอาหารทุกจานบนโต๊ะของเรานั่นเอง

ขยะอาหาร (Food Waste) คืออะไร?

Food Waste คือขยะอาหารที่เกิดขึ้นในช่วงปลายน้ำของห่วงโซ่อาหาร (Food Chain) หรือพูดง่าย ๆ คืออาหารที่ถูกผลิตมาแล้วแต่กลับถูกทิ้งกลายเป็นขยะ เนื่องจากอาหารเหลือทิ้งที่รับประทานไม่หมด สินค้าหมดอายุก่อนจำหน่ายในร้านค้าปลีก อาหารที่ผู้บริโภคซื้อมาแต่กินไม่ทัน ตลอดจนเศษผักผลไม้ตกแต่งบนจานอาหาร

ซึ่ง Food Waste สามารถเกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุ เช่น การทำอาหารมากเกินไป การเสิร์ฟอาหารในปริมาณที่เกินความต้องการ การจัดเก็บที่ไม่เหมาะสม หรือการวางแผนสต็อกที่ผิดพลาดในร้านอาหาร จนสุดท้ายกลายเป็นขยะอาหาร และก่อให้เกิดปัญหาที่ส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมของเรานั่นเอง

การสูญเสียอาหาร (Food Loss) คืออะไร?

Food Loss คือการสูญเสียอาหารที่เกิดขึ้นตั้งแต่ต้นน้ำหรือระหว่างการผลิตในห่วงโซ่อาหาร (Food Chain) ไม่ว่าจะเป็นขั้นตอนเกษตรกรรม การเก็บเกี่ยววัตถุดิบ การคัดคุณภาพ การแปรรูปอาหาร การขนส่ง หรือการจัดเก็บสินค้าในคลังสินค้า

ตัวอย่างที่เห็นได้ชัดของ Food Loss คือผลผลิตทางการเกษตรที่รูปทรงไม่สวยงามหรือไม่ได้มาตรฐาน และถูกคัดทิ้งตั้งแต่ต้นทาง วัตถุดิบเสียหายระหว่างขนส่งเนื่องจากอุณหภูมิไม่เหมาะสม หรืออาหารแปรรูปที่หมดอายุในคลังเพราะระบบบริหารสต็อกผิดพลาด จนส่งผลให้ห่วงโซ่อาหารสูญเสียปริมาณมหาศาลก่อนอาหารจะถึงมือผู้บริโภค

ความแตกต่างระหว่าง Food Waste vs Food Loss

แม้คำว่า Food Waste และ Food Loss จะดูคล้ายกันเพราะต่างก็หมายถึงอาหารที่ถูกทิ้งและไม่ได้ถูกบริโภค เหมือนกัน แต่จริง ๆ แล้วทั้งสองอย่างนี้มีความหมายและกระบวนการที่เกิดปัญหาต่างกันอย่างชัดเจน ซึ่งสามารถสรุปให้เห็นภาพง่าย ๆ คือ Food Loss เกิด “ก่อน” อาหารจะถึงผู้บริโภค ส่วน Food Waste เกิด “หลัง” อาหารถึงผู้บริโภคหรือกำลังจะถูกบริโภคนั่นเอง

สาเหตุและผลกระทบของ Food Waste และ Food Loss

สาเหตุของการสูญเสียอาหาร (Food Loss)

การจัดการฟาร์มและเก็บเกี่ยวผลผลิตที่ไม่มีประสิทธิภาพ
การคัดขนาดหรือรูปลักษณ์วัตถุดิบที่ไม่เป็นมาตรฐาน
อุณหภูมิไม่คงที่ระหว่างขนส่ง จนของสดเน่าเสียก่อนถึงปลายทาง
ขาดเทคโนโลยีจัดเก็บที่เหมาะสม เช่น คลังเย็น หรือบรรจุภัณฑ์ที่ช่วยยืดอายุสินค้า
วางแผนการผลิตผิดพลาด ทำให้สินค้าเกินความต้องการของตลาดผู้บริโภค

สาเหตุของขยะอาหาร (Food Waste)

พฤติกรรมผู้บริโภคที่ทานอาหารไม่หมดจนเหลือทิ้งขว้าง
การสั่งอาหารเกินกำลังทาน หรือทำอาหารปริมาณมากเกิน
อาหารหมดอายุก่อนจำหน่ายหรือเน่าเสียก่อนนำมาบริโภค
การจัดการสต็อกวัตถุดิบในร้านอาหารไม่ดี ทำให้ของหมดอายุก่อนใช้

ผลกระทบของ Food Waste และ Food Loss

ด้านเศรษฐกิจ: การสูญเสียเงินลงทุนไปกับการผลิตอาหารที่ไม่ได้ถูกบริโภค หรือการสูญเสียรายได้ตั้งแต่ต้นทางของเกษตรกรหรือผู้ผลิตที่แบกรับภาระต้นทุนอย่างเปล่าประโยชน์
ด้านสิ่งแวดล้อม: ขยะอาหารที่นำไปฝังกลบจะสร้างก๊าซมีเทน ซึ่งก่อให้เกิดปัญหาก๊าซเรือนกระจกที่เป็นต้นเหตุของภาวะโลกร้อน นอกจากนี้ยังเป็นการสิ้นเปลืองทรัพยากรที่ใช้ในการผลิตอาหารอย่างสูญเปล่าไป เช่น น้ำ พลังงาน ปุ๋ย ที่ดิน และแรงงาน เป็นต้น
ด้านสังคม: การสูญเสียอาหารในขณะที่มีประชากรโลกจำนวนมากยังคงเผชิญความอดอยาก เช่น ปัญหาความมั่นคงทางอาหาร (Food Security) เป็นต้น

ห่วงโซ่อุปทาน (Supply Chain) ช่วยลดปัญหา Food Loss อย่างไร

หนึ่งในวิธีสำคัญที่จะลดการสูญเสียอาหาร (Food Loss) ตั้งแต่ต้นน้ำคือการบริหารห่วงโซ่อุปทาน (Supply Chain) ให้มีประสิทธิภาพมากขึ้น เพราะ Food Loss มักเกิดในขั้นตอนที่เกี่ยวข้องกับการผลิต การแปรรูป การจัดเก็บ และการขนส่ง ซึ่งทั้งหมดอยู่ในขอบเขตของการจัดการห่วงโซ่อุปทานของภาคอุตสาหกรรมโดยตรง

โดยสามารถเริ่มได้ตั้งแต่การปรับปรุงการปฏิบัติทางการเกษตรให้มีประสิทธิภาพมากขึ้น รวมถึงการเก็บเกี่ยวและการเก็บรักษาผลผลิตทางการเกษตรอย่างเหมาะสม เพื่อลดความเสียหายของพืชผลตั้งแต่ต้นทาง หรือลดการคัดทิ้งวัตถุดิบที่ไม่จำเป็นออก

เพิ่มระบบจัดเก็บและขนส่งควบคุมอุณหภูมิ (Cold Chain) ในทุกขั้นตอนของกระบวนการขนส่งเพื่อรักษาคุณภาพและยืดอายุวัตถุดิบประเภทของสด ซึ่งช่วยลดการสูญเสียอาหารได้เป็นอย่างมาก รวมถึงมีการใช้เทคโนโลยีจัดการสต็อก (Inventory Management) เพื่อลดปัญหาสินค้าหมดอายุก่อนออกจากคลังสินค้า

ตลอดจนการพยากรณ์ความต้องการที่แม่นยำ (Demand Forecasting) โดยใช้เทคโนโลยี AI หรือใช้ Big Data ในการวิเคราะห์แนวโน้มการบริโภค ซึ่งเป็นการช่วยให้ผู้ประกอบการสามารถคำนวณปริมาณการผลิตสินค้าให้สอดคล้องกับความต้องการจริง และลดโอกาสที่สินค้าจะเหลือค้างในคลังสินค้าอีกด้วย

บทความแนะนำที่น่าสนใจ:

ทำงานร่วมกับ “Cogistics” พาร์ทเนอร์ผู้ยกระดับซัพพลายเชนเพื่อลด Food Loss ในอุตสาหกรรมอาหาร

“Cogistics” เราคือผู้ให้บริการด้าน Supply Chain Solution สำหรับธุรกิจและอุตสาหกรรมอาหาร ผ่าน 2 บริการหลักที่ช่วยจัดการห่วงโซ่อุปทานในธุรกิจคุณ พร้อมช่วยขับเคลื่อนความมั่นคงของอุตสาหกรรมอาหารไทยตั้งแต่ต้นน้ำถึงปลายน้ำ และลดปัญหาการสูญเสียอาหาร (Food Loss) ในภาคอุตสาหกรรม

“Veggie Industry” บริการจัดหาวัตถุดิบผักและผลไม้สำหรับการผลิตในภาคอุตสาหกรรมอาหาร
“Food Pipeline” บริการกระจายสินค้าแบบควบคุมอุณหภูมิสำหรับผลิตภัณฑ์อาหารและเครื่องดื่มเพื่อจัดส่งสู่ช่องทาง Modern Trade ทั่วประเทศ

ด้วยความเชี่ยวชาญด้านการบริหารจัดการซัพพลายเชน เราใส่ใจในทุกขั้นตอนตั้งแต่การเพาะปลูก การเก็บเกี่ยว การคัดเลือก การแปรรูป การบรรจุ การจัดเก็บ ไปจนถึงการจัดส่งด้วยระบบขนส่งควบคุมอุณหภูมิ เพื่อลดการสูญเสียวัตถุดิบและสินค้าในทุกกระบวนการของห่วงโซ่อุปทาน และยึดมั่นในการพัฒนาโซลูชันครบวงจรที่ช่วยลดปัญหา Food Loss ตั้งแต่ต้นทางถึงปลายทางของอุตสาหกรรมอาหาร

สามารถสอบถามเพิ่มเติมได้ที่ช่องทาง

Call: 02-328-6638

Line Official: @cogistics

Facebook: Cogistics Co., Ltd.

Email: salesorder@cogistics.co.th

แล้วมาร่วมเป็นส่วนหนึ่งกับเรา Cogistics เพื่อนคู่คิดธุรกิจอุตสาหกรรมอาหาร